Golf & duurzaamheid

Rond duurzaamheid is heel wat te doen, ook in de golf is dit thema erg relevant. Onder het motto 'samen zorgen we voor de baan', kan je als golfer veel betekenen en jouw steentje bijdragen.

In de enkele filmpjes leer je meer over:

• Hoe herstel je correct een pitch mark?
• Hoe leg ik correct een divot terug?
• Waar mag ik overal rijden met mijn buggy?
• Wat moet ik doen als er greenkeepers op de baan aan het werken zijn?
• Hoe hark ik correct een bunker?
• Wanneer roep ik fore?

Wat is beter: houten tees of plastic tees?

Moet ik plastic of houten tees gebruiken op een afslagplaats? De vraag is niet eenvoudig te beantwoorden omdat zowel houten als plastic tees voor- en nadelen hebben. Golf Vlaanderen en golfinstanties zoals de R&A en USGA geven daarom geen officieel advies, de keuze is aan de clubs, banen en spelers. Maar voor een goede keuze is goede kennis belangrijk. Daarom zetten we in dit artikel de belangrijkste argumenten voor en tegen op een rij.

Doe in elk geval dit...

Onafhankelijk van jouw keuze voor houten en plastic (rubber) tees kan je bijdragen aan milieuvriendelijk golf door verspilling te voorkomen.

• Raap een tee altijd op en gebruik een niet gebroken tee opnieuw. Een “duurzame golfer” doet heel lang met zijn of haar tees en minimaliseert op die manier de negatieve impact van tees op het milieu. Er zijn spelers die hun tee nooit oprapen maar gelukkig worden hun tees vaak opgepakt en hergebruikt door medegolfers die later op de afslagplaats arriveren.
• Gooi een kapotte tee weg in (bij voorkeur sorteer)-afvalbakken of in een bakje met gebroken tees op de afslagplaats. Gooi de gebroken tee nooit in een struikje of sloot naast de tee.
• Gebruik alleen indien nodig een lange tee. Een korte tee breekt minder snel, deze kan je dus perfect gebruiken voor een afslag met een ijzer of houten. Gebruik alleen een lange tee als die echt nodig is (als je de bal hoog opteet voor een slag met de driver).
• Houd rekening met de verpakking van de tees. Sta bij de keuze voor een tee ook stil bij het product- en distributieproces en bij de verpakking; die zaken hebben ook impact op het milieu.

Pro en contra

• Greenkeepers zien in het algemeen liever dat spelers houten tees gebruiken want plastic tees zijn slechter voor de messen van de maaiers dan houten tees. Dat is in het algemeen de hoofdreden waarom sommige banen spelers verbieden om met plastic tees te spelen. Maar andere banen doen plastic tees in de ban omdat ze een bijdrage willen leveren aan minder plastic op de wereld.
• Plastic tees verbannen lijkt op het eerste gezicht de beste keuze want we willen toch minder plastic op de wereld? Maar een argument tegen deze keuze is dat plastic tees veel langer meegaan dan houten tees. Een ander nadeel van de meeste houten tees is dat ze geverfd worden. Ze zijn daarom niet per se duurzamer dan plastic tees.
• Je hebt hout en hout en de ene houten tee is beter dan de andere (en de ene is ook vaak duurder dan de andere). In het algemeen worden tees gemaakt van berkenhout en volgens het Amerikaanse tijdschrift Golf Digest kunnen er uit een volwassen berk 40.000 houten tees gemaakt worden. Maar een berk is pas na meer dan vijftig jaar echt volwassen en 40.000 tees is niet zo veel als je beseft dat een golfer gemiddeld per ronde zo’n drie nieuwe tees nodig heeft, omdat ze in elke ronde tees kapotslaan of kwijtraken. Heeft een golfer of club toch een voorkeur voor houten tees, dan lijken 100 procent bamboe tees de beste keuze. Die zijn niet geverfd en er zijn nog meer voordelen: bamboe is sterk (waardoor de tee niet snel breekt) en bamboe groeit heel snel (waardoor het productieproces minder impact op het milieu heeft). Maar er worden steeds meer vraagtekens gezet bij bamboe producten, met name bamboe eetgerei. Als bindmiddel om bamboevezels te verwerken wordt meestal melamine-formaldehydehars gebruikt, een kunststof die bij slechte kwaliteit giftige componenten vrijlaat die schadelijk zijn voor de gezondheid.

Alternatieven

Er zijn ook alternatieven voor plastic en hout op de markt, bijvoorbeeld tees die van meel zijn gemaakt. Meel-tees gaan in het algemeen snel kapot maar ze breken wel snel af als ze in water of gras eindigen. Het is daarom moeilijk om te bepalen of het productieproces en gebruik van deze tees uiteindelijk beter is voor het milieu zijn dan de fabricage en het gebruik van houten of plastic tees.

Alle kleine beetjes helpen

Bij alle claims over ecovriendelijke tees geldt dat de claims moeilijk te controleren zijn: zijn deze tees werkelijk milieuvriendelijk en geldt dat ook voor de verpakking en het productie- en distributieproces?

Houten of plastic tees gebruiken: is het een belangrijke kwestie? Niet in vergelijking met de keuze van een consument hoe vaak hij of zij een vliegreis maakt. En voor golfbanen zijn pesticidevrij beheer en effectieve beregening veel belangrijker kwesties, omdat de positieve impact van duurzaam beheer gigantisch is vergeleken met het beleid wat betreft tees.

Maar alle kleine beetjes helpen en daarom is het ook belangrijk om bewuste keuzes te maken wat betreft tees en om verantwoordelijk om te gaan met dit kleine golfattribuut, wat de keuze ook is. Hoe meer tees hergebruikt worden en hoe meer gebroken tees in gescheiden-afvalbakken belanden, hoe beter.

Belasten zoekgeraakte golfballen het milieu?

Je hoort vaak zeggen dat de golfsport vervuilend is omdat er veel golfballen in het water geslagen worden en in struiken en bossen verdwijnen. Is dit waar?

Golfers raken geregeld ballen kwijt. Ze worden in het water geslagen of raken zoek in struiken, bossen en hoog gras. Een golfbal is gemaakt van rubber en synthetisch materiaal. Hebben al die ballen die zoekraken dan niet een enorme impact op het milieu?
Nee, er is geen sprake van grootschalige vervuiling. Hier leggen we uit waarom.

Ballen in hoog gras, struiken en bossen

• Golfers zoeken goed naar hun golfbal als die niet open en blootligt. Golfballen zijn niet goedkoop en in een wedstrijdronde (of een ronde die meetelt voor de handicap van een speler) levert een "verloren bal" ook nog eens strafslagen op.
• Als een golfer zijn of haar bal niet vindt, dan wordt de bal geregeld binnen een paar dagen of weken gevonden door andere spelers die op zoek zijn naar hun eigen golfbal of die van een medespeler.
• Ook bij het onderhoud van de baan, door professionals of vrijwilligers, worden veel ballen teruggevonden. Deze "tweedehands" (gebruikte) ballen worden geschonken aan jeugdspelers of te koop aangeboden en beginnen een nieuw leven.
• Ballen die in de zomer en herfst onvindbaar zijn, omdat het gras hoog is of omdat ze onder een laag bladeren liggen, worden in de winter weer zichtbaar en gevonden. In de winter verliest het hoge gras en het blad van de bomen z'n kracht en vorm.
• Vogels en andere wilde dieren willen wel eens een golfbal oppakken en een klein stukje meenemen, maar ze eten de ballen niet op. De opgepikte ballen worden net als andere ballen uiteindelijk weer gevonden door golfers.

Ballen in het water

Bijna elke golfbaan heeft waterpartijen en zelfs de beste golfers slaan geregeld een bal in het water. Golballen die niet uit het water gehaald worden, veroorzaken milieuschade. Maar de "waterballen" op golfbanen worden periodiek door duikers van gespecialiseerde bedrijven opgevist. Door de waarde die de ballen vertegenwoordigen, is dat een lonende zaak. De waterballen worden verkocht onder de categorienaam "lakeballs". Lakeballs zijn zeer gewild want ze zijn vaak nog heel goed en minder duur dan nieuwe ballen uit de fabriek. Daarnaast komen veel ballen weer boven water bij het schonen en baggeren van waterpartijen en sloten. Een golfbal in het water breekt heel langzaam af, een bal wordt daarom vrijwel altijd opgevist voordat er milieuschade ontstaat. In ons land liggen de golfbanen niet zo dicht aan zee dat een bal in zeewater eindigt. In het buitenland is dat wel het geval, maar veel golfbanen pal aan zee - zoals Pebble Beach in Californië - kennen kun verantwoordelijkheid en vissen de ballen in de oceaan op.

Voortdurend een nieuwe eigenaar

Golfballen wisselen dus vele malen van eigenaar - de lange levensduur van een golfbal werkt hierbij in het voordeel - en hierdoor blijft de milieuschade tot een minimum beperkt.

En als een golfbal het einde van z'n leven bereikt heeft (een golfbal met een flinke schram erop of een scheur in de cover is niet meer geschikt voor het spel), dan eindigt hij in de vuilnisbak van een golfbaan en vervolgens bij ander plastic. Golfbanen met gescheiden afval - een onderdeel van het GEO-duurzaamheidsprogramma in de golfsport - moedigen hun golfers aan om kapotte ballen in de bak met PMD te gooien.

Het aantal ballen dat achterblijft in de natuur is dus gelukkig heel laag en in de toekomst zal er helemaal geen vervuiling zijn. Dit is te danken aan innovatieve golfmarkt die ander soorten ballen ontwikkelen.

1. Golfballen die met een chip zijn uitgerust waardoor de golfer de bal altijd kan terugvinden (deze ballen bestaan al maar zijn nu nog erg duur).
2. Golfballen die blijven drijven (deze ballen bestaan al maar hebben nog niet de kwaliteit van gewone golfballen).
3. Ecogolfballen (er zijn al golfballen die biologisch afbreekbaar zijn maar deze hebben nog niet de kwaliteit van gewone golfballen).

Duurzame golfbanen

Golfbanen en -clubs zijn intrinsiek gemotiveerd om de natuur op hun golfterreinen te beschermen en te ontwikkelen en om bewust om te gaan met het milieu. Golf Vlaanderen moedigt dit aan via het Kompas Duurzaamheid, een onderdeel van het internationale GEO-duurzaamheidsprogramma.

Door de zorg voor de natuur op golfbanen is de biodiversiteit op golfterreinen in het algemeen veel groter dan bijvoorbeeld in landbouwarealen of sommige openbare natuurgebieden.

Natuurbeheerorganisaties hebben in veel gevallen minder middelen beschikbaar om in de natuur te investeren dan golfbanen. De langjarige goede zorg voor de golfbaan, vaak in samenwerking met natuurorganisaties, komt de natuur ten goede. Gezamenlijk streven we naar een zo gezond mogelijke omgeving voor plant, dier en mens.

Strijd tegen plastic flesjes op golfbanen

Steeds meer golfbanen en organisatoren van golftoernooien gaan de strijd aan tegen plastic flesjes voor éénmalig gebruik.

Bewustwording creëren

Een aantal golfbanen doet uit eigen beweging mee aan het creëren van bewustwording rondom wegwerpplastic.

De Cleydael Golfclubs hebben bijvoorbeeld waterkraantjes om je herbruikbare waterfles te vullen.

Onderdeel van duurzaam golfbaanbeheer (cfr. Kompas Duurzaamheid en GEO) is bewustwording van afvalwerking.

Op alle golfbanen worden afvalstromen gescheiden verwerkt; en vele clubs zijn er speciale afvalbakken voor plastic, papier, glas, metaal en restafval.

Tappunten bij evenementen

De organisator van The British Open, de R&A, maar ook Tig Sport van de Dutch Open zijn een strijd begonnen tegen plastic flesjes voor eenmalig gebruik. Op Portrush werd geen enkel plastic flesje verkocht. Fans konden met eigen herbruikbare flesjes terecht bij watertappunten in de baan verdeelde elke dag van het toernooi 5.000 gratis herbruikbare stalen flesjes onder het publiek.

Ook bij ons zijn er al mooie voorbeelden met onder andere het Omnium op Cleydael Golf en de Ladies European Tour in Naxhelet.

Wereldwijde strijd tegen plastic voor eenmalig gebruik

De strijd tegen plastic die na één keer gebruiken bij het afval gaan, is een actueel thema in duurzaamheid. Het probleem is dat veel wegwerpplastic bij het zwerfvuil op land en in zee belandt. Volgens het Wereld Natuur Fonds valt er elke minuut een hoeveelheid plastic in zee die vergelijkbaar is met 33.800 PET-flessen (polyethyleentereftalaat).

In 2018 werd bekend dat het Europees parlement afkoerst op een verbod van “single-use plastics”. Het gaat dan in eerste instantie om zaken als plastic rietjes, wattenstaafjes, roersticks, bestek en snoepwikkels. Wat betreft plastic flessen is het doel dat de EU-lidstaten vanaf 2029 90 procent gescheiden gaan inzamelen. Vanaf 2030 moeten alle nieuwe plastic flessen uit minstens 30 procent gerecycled materiaal bestaan.

Golf Kompas Duurzaamheid

In samenwerking met het studiebureau 'Route 2030' heeft GV een duurzaamheidsscan uitgevoerd. Daaruit bleek dat de ganse sector en vooral de Clubs nu al veel doen rond duurzaamheid, zonder erbij stil te staan.

Om dit te bundelen, om te inspireren en motiveren hebben we een laagdrempelig kompas ontwikkeld.

Het internationale GEO label met haar On Course platform wordt hierbij geïntegreerd. Het kompas geeft inzicht in wat duurzaamheid allemaal kan betekenen en waar de clubs het verschil kunnen maken.

Het kompas legt niets op maar geeft richting zodat clubs zelf, binnen hun eigen context en volgens hun eigen niveau aan de slag kunnen.

Green Deal Sportdomeinen

De Green Deal Sportdomeinen is een initiatief van VMM, Sport Vlaanderen, Netwerk Lokaal Sportbeleid en Vlaamse Sport Federatie.

Samen gaan ze voor kwalitatieve, gezonde en klimaatbestendige buitensportdomeinen met positieve impact op natuur, gebruiker en omgeving.

Golf Vlaanderen neemt deel aan de Green Deal als partner en zal er verschillende trails leiden onder andere in Golf en Water, Golf Kompas Duurzaamheid en rond pesticiden reductie.